รหัสยาง (Tire code)

รหัสยาง (Tire code)

ยางรถโดยสารจะถูกอธิบายด้วยตัวอักษร ที่เป็นรหัส โดยปกติแล้วจะถูกขึ้นรูปที่แก้มของยาง (Side-wall) รหัสนี้บ่งชี้บอกมิติหรือขนาดของยางและบางแก้มของยางก็บ่งบอกถึงข้อจำกัดหลักเช่น ความสามารถในการรับน้ำหนัก และความเร็วสูงสุด ในบางครั้งแก้มของยางด้านในก็ประกอบด้วยมีข้อมูลอื่นๆอีก โดยที่ไม่รวมถึงข้อมูลจากแก้มยางด้านนอก

เมื่อเวลาผ่านไปรหัสก็เพิ่มขึ้นอย่างมากมายและซับซ้อน และมีหลักฐานบ่งชี้จากการผสมทางหน่วยของระบบเมทริกและระบบอังกฤษ และคำลงท้ายแบบเฉพาะทางตัวอักษรและแบบแผนทางตัวเลข ยางรถยนต์รูปแบบใหม่โดยมากแล้วจะบอกถึงอัตราการลากจูง อัตราการสึกหรอของดอกยาง และความคงทนของอุณหภูมิ (ทราบโดยรวมของ อัตราคุณภาพยางแบบสม่ำเสมอ (The Uniform Tire Quality Grade (UTQG) ratings)

ขนาดยางโดยส่วนใหญ่แล้วใช้ระบบการบอกขนาดเป็นระบบ ISO Metric แต่อย่างไรก็ตาม รถบรรทุกปิคอัพ และรถสปอร์ตเอนกประสงค์ SUVs (Sport Utility Vehicles) ใช้ ทั้งระบบตัวเลขรถบรรทุกขนาดเล็ก (Light Truck Numeric System) หรือระบบจำนวนจริงรถบรรทุกขนาดเล็ก (Light Truck High Flotation system)

ความหมายของรหัสยาง (The meaning of tire codes)

แผนผังบ่งชี้ยาง Tire identification diagram

แผนผังบ่งชี้ยาง ลักษณะเฉพาะของรถบรรทุกเล็ก

รหัสยางแบบเมทริกประกอบด้วยข้อความตัวอักษรและตัวเลขดังนี้:

ตัวอักษรที่บอกถึงการใช้งานของยานพาหนะของยาง:

P: รถผู้โดยสาร
LT: รถบรรทุกเล็ก
ST: รถเทรเลอร์พิเศษ
T: รถชั่วคราว

ตัวเลข 3 ตัว: เป็นหน้ากว้างของขนาดยางในหน่วยมิลลิเมตร จากขอบแก้มยางถึงขอบแก้มยางอีกอัน
/: อักษรตัวทับ
ตัวเลข 2 ตัว: อัตราส่วนของความสูงแก้มยางต่อความกว้างของหน้ายางที่แสดงออกเป็นเปอร์เซ็นต์ ถ้าตรงส่วนไม่มี ให้สันนิษฐานได้ว่า เป็น 82% ถ้าตัวเลขนี้มากกว่า 200 แสดงถึงเส้นผ่านศูนย์กลางมีหน่วยเป็นมิลลิเมตรทั้งหมด
โครงสร้างเส้นใยของยาง:

B: เส้นใยแบบผ้าใบสายพาน
D: เส้นใยแนวทแยงมุม
R: เส้นใยแบบลวดแนวรัศมีวงกลม

ตัวเลข 2 ตัว: เส้นผ่านศูนย์กลางในหน่วยนิ้วของขอบล้อ ที่ยางถูกออกแบบมาให้เหมาะสมกัน
ตัวเลข 2 หรือ 3 ตัว: ตัวบ่งชี้น้ำหนักบรรทุกซึ่งดูได้จากตาราง
ตัวเลข 1 หรือ 2 ตัว/ ตัวอักษรทั้งคู่: อัตราความเร็วดูได้จากท้ายตาราง
สัญลักษณ์อื่นๆ ดูได้จากส่วนหัวย่อยข้างล่าง

ยางรถบรรทุกขนาดเล็กบางชนิดตามด้วย ระบบตัวเลขรถบรรทุกขนาดเล็ก (Light Truck Numeric) หรือ ระบบตัวเลขจำนวนจริงรถบรรทุกขนาดเล็ก (Light Truck High Flotation) แทนด้วยตัวอักษร LT อยู่ต่อท้ายแทนที่จะอยู่ส่วนต้นของลำดับ แสดงดังนี้:

เส้นผ่านศูนย์กลางยางถูกแสดงสำหรับในรูปจำนวนจริงและละทิ้งตัวเลข

ตัวเลข 2 ตัว : เส้นผ่านศูนย์กลางของยางมีหน่วยเป็นนิ้ว
x:ตัวอักษรแยก

ตัวเลข 3 หรือ 4 ตัว: เป็นความกว้างของภาคตัดของยางมีหน่วยเป็นนิ้ว ถ้าเส้นผ่านศูนย์กลางยางไม่ได้ปรากฏไว้ ความกว้างที่ต่อท้ายมีค่าเป็นศูนย์ (เช่น 7.00 หรือ 10.50) บ่งชี้ได้ว่า Aspect ratio อัตราส่วนลักษณะ หรือ ซีรีย์ เป็น 92% ในขณะที่ความกว้างหน้าตัดที่มีค่าไม่เป็นศูนย์ (เช่น 7.05 หรือ 10.55) มีค่าอัตราส่วนลักษณะ หรือ ซีรีย์ เป็น 82%
โครงสร้างของเส้นใยของยาง:

B:เส้นใยแบบผ้าใบสายพาน
D: เส้นใยแนวทแยงมุม
R: เส้นใยแบบลวดแนวรัศมีวงกลม

ตัวเลข 2 ตัว: เส้นผ่านศูนย์กลางในหน่วยนิ้วของขอบล้อ ที่ยางถูกออกแบบมาให้เหมาะสมกัน

LT: ใช้แทนยางรถบรรทุกเล็ก
ดัชนีน้ำหนัก และ อัตราความเร็ว ไม่มีความต้องการสำหรับยางบางชนิด แต่ขึ้นอยู่กับข้อมูลของผู้ผลิต

ตัวอักษร 2 หรือ 3 ตัว: ดัชนีน้ำหนักดูได้จากตาราง
ตัวเลข 1 หรือ 2 ตัว/ ตัวอักษรทั้งคู่: อัตราความเร็วดูได้จากท้ายตาราง

สัญลักษณ์อื่นๆ ดูได้จากส่วนหัวย่อยข้างล่าง

ดัชนีน้ำหนัก (Load Index)
ดัชนีน้ำหนักบนยางเป็นรหัสทางตัวเลข ที่ร่วมกับน้ำหนักสูงสุดที่ยางแต่ละเส้นสามารถแบกน้ำหนัก (ยกตัวอย่าง ถ้ารถยนต์ มีสมดุลที่สมบูรณ์ ยางแต่ละเส้นจะมีค่าหนึ่งในสี่ของน้ำหนักรถยนต์ แต่อย่างไรก็ตาม ในความเป็นจริงแล้วค่อนข้างมีน้อยมาก)

ดัชนีน้ำหนัก
รหัส	ปอนด์	กิโลกรัม	รหัส	ปอนด์	กิโลกรัม
71	761	345	91	1,356	615
72	783	355	92	1,389	630
73	805	365	93	1,433	650
74	827	375	94	1,477	670
75	853	387	95	1,521	690
76	882	400	96	1,565	710
77	908	412	97	1,609	730
78	937	425	98	1,653	750
79	963	437	99	1,709	775
80	992	450	100	1,764	800
81	1,019	462	101	1,819	825
82	1,047	475	102	1,874	850
83	1,074	487	103	1,929	875
84	1,102	500	104	1,984	900
85	1,135	515	105	2,039	925
86	1,168	530	106	2,094	950
87	1,201	545	107	2,149	975
88	1,235	560	108	2,205	1,000
89	1,279	580	109	2,271	1,030
90	1,323	600	110	2,337	1,060

รหัสอัตราความเร็ว (Speed rating codes)
รหัสนี้ถูกสร้างขึ้นจาก ตัวอักษรหนึ่งหรือสองตัวอักษร หรือตัวอักษรหนึ่งตัว และ ตัวเลขหนึ่งตัว ในที่นี้บ่งชี้ถึงความเร็วสูงสุดที่ยางสามารถทนทานได้สิบนาทีโดยปราศจากอันตรายใดๆ
The code is made up of one or two letters, or one letter and one number. It indicates the maximum speed that the tire can sustain for a ten minute endurance without being a danger.

รหัสอัตราความเร็วยาง
รหัส	ไมล์/ชั่วโมง	กิโลเมตร/ชั่วโมง	รหัส	ไมล์/ชั่วโมง	กิโลเมตร/ชั่วโมง
A1	3	5	L	75	120
A2	6	10	M	81	130
A3	9	15	N	87	140
A4	12	20	P	94	150
A5	16	25	Q	100	160
A6	19	30	R	106	170
A7	22	35	S	112	180
A8	25	40	T	118	190
B	31	50	U	124	200
C	37	60	H	130	210
D	40	65	V	149	240
E	43	70	Z	มากกว่า 149	มากกว่า 240
F	50	80	W	168	270
G	56	90	(W)	มากกว่า 168	มากกว่า 270
J	62	100	Y	186	300
K	68	110	(Y)	มากกว่า 186	มากกว่า 300

ก่อนปี 1991 อัตราความเร็วของยางถูกแสดงอยู่ภายในขนาดของยาง เปลี่ยนอักษร “R” รหัส SR (112 mph, 180 km/h), HR (130 mph, 210 km/h), VR (มากกว่า 130 mph, 210 km/h) และ ZR (มากกว่า149 mph, 240 km/h) รหัส ZR ยังคงใช้อย่างปกติโดยที่รวมถึง รหัสความเร็วของ W หรือ Y เข้าด้วยกัน
ยางที่มีอัตราความเร็วมากกว่า 186 MPH (300 km/h) บ่งบอกถึง Y ที่มีวงเล็บกำกับด้วย อัตราน้ำหนักถูกรวมเข้าด้วยกันในวงเล็บด้วย ยกตัวอย่างเช่น (86Y)
ในบางประเทศ ยางมีความต้องการโดยกฎหมายที่ความเร็วสูงสุดของรถยนต์ ดังนั้นประเทศเหล่านั้นได้ใส่รหัสอัตราความเร็วเข้าไปด้วย ในประเทศเยอรมัน ยางรถยนต์หรือยางมอเตอร์ไซค์ที่ไม่สอดคล้องกับความเร็วสูงสุด ก็ถือว่าผิดกฎหมาย ถ้าไม่มีสติกเกอร์ความเร็วสูงสุดให้ผู้ขับขี่เห็นได้ชัดเจนก็ถือว่าผิดกฎหมายเช่นกัน บางโรงงานผู้ผลิตก็ติดตัววัดรอบความเร็ว ถ้ายานพาหนะถูกสั่งซื้อมาพร้อมกับอัตราเร็วของยางรถจะถูกกำหนดภายใต้ความเร็วสูงสุดของยานพาหนะเช่นกัน

เครื่องหมายอื่นๆ (Additional marks)
มีเครื่องหมายอื่นๆอีกมากมายที่ทำสัญลักษณ์บนยาง มีทั้ง:

M+S: Mud and Snow; ใช้ได้บนดินและหิมะ ใช้ในฤดูหนาว/ทุกฤดูกาล โดยมีความสามารถในการลากจูงได้เหนือกว่ามาตรฐานปกติในสภาพที่เป็นดินโคลนหรือสภาพที่เป็นหิมะ ดอกยางแบบปุ่มมักจะมีตัวอักษรเพิ่มเติมเป็น "E" (M+SE)
BSW: Black SideWall แก้มยางสีดำ
WSW: White SideWall แก้มยางสีขาว
OWL : Outline White Lettering ตัวอักษรสีขาว
E4: ยางชนิดนี้ได้ผ่านข้อบังคับของ ECE และตัวเลขแสดงถึงประเทศที่ให้การยอมรับ
030908: ตัวเลขอนุมัติจากยาง
DOT code: ยางทุกชนิดที่นำเข้าประเทศสหรัฐอเมริกาต้องมี DOT CODE ย่อมาจากDepartment of Transportation (DOT) ในที่นี้บ่งชี้ถึง บริษัท โรงงานผู้ผลิต แบบพิมพ์ หมวดหมู่ และ วันที่ทำการผลิต (2 ตัวเลขแสดงถึงสัปดาห์ของปี รวมกับ 2 ตัวเลขแทนปีที่ผลิต หรือ 2 ตัวเลขแทนสัปดาห์ของปี รวมกับ 1 ตัวเลข สำหรับ ยางที่ผลิตก่อนปี 2000) เช่น 2408 แสดงว่าสัปดาห์ที่ผลิตเป็นสัปดาห์ที่ 24 แสดงว่าผลิตในเดือนที่ 6 เป็นเดือนมิถุนายน และ08 คือปีที่ผลิตในปี 2008
TL: Tubeless ไม่ใช้ยางใน
TT : Tube-type ใช้ยางใน
Made in: ประเทศที่ผลิต
C: ใช้ในเชิงพาณิชย์ สำหรับรถบรรทุกเล็ก (ตัวอย่างเช่น : 185 R 14 C)
B: ยางผ้าใบ สำหรับยางมอเตอร์ไซค์(ตัวอย่างเช่น : 150/70 B 17 69 H) โครงสร้างแนวทแยงของสายพานผ้าใบอยู่เพิ่มใต้ลายดอกยาง
SFI: ชั้นพื้นผิวภายใน (Side Facing Inwards)
SFO: ชั้นพื้นผิวภายนอก (Side Facing Outwards)
TWI: Tread Wear Indicator เครื่องมือวัดความสึกหรอของดอกยาง; เป็นเครื่องมือสำหรับวัดรูปโครงร่างหลักของยางที่ซึ่งวัดความสึกกร่อนและจำเป็นต่อการเปลี่ยนยาง
SL: Standard Load น้ำหนักมาตรฐาน; ยางสำหรับน้ำหนักปกติ
XL: eXtra Load; ยางสำหรับน้ำหนักมากกว่าปกติ
RF: Reinforced tires ยางเสริมแรง
ลูกศร: ดอกยางบางชนิดถูกออกแบบมาให้แสดงประสิทธิภาพโดยเฉพาะต่อการขับเคลื่อนในทิศทางเฉพาะ (หมุนตามเข็มนาฬิกา หรือ ตามเข็มนาฬิกา) ยางเช่นนี้จะมีลูกศรชี้ทิศทางการหมุน ยางหมุนเมื่อยานพาหนะเคลื่อนที่ไปข้างหน้า เป็นสิ่งที่มีความจำเป็นอย่างมากที่ห้ามใส่ยาง “ทิศทางตามเข็มนาฬิกา” ในด้านซ้ายมือของรถยนต์ หรือ ใส่ยาง “ทิศทางทวนเข็มนาฬิกา” ในด้านขวามือ
MO: ยางต้นกำเนิดใช้สำหรับ เมอร์ซิเดส-เบนซ์

เพื่อง่ายต่อการถ่วงดุลที่เหมาะสม ให้มีสมรถนะสูงสุดทางโรงงานผู้ผลิตยาง จะจัดวางตำแหน่งสีแดงอย่างสม่ำเสมอ และสีเหลืองถ่วงน้ำหนักเป็นสัญลักษณ์ บนลงแก้มยางของยาง เพื่อสามารถยางกับกระทะล้อสวมประกอบกันอย่างดีที่สุด

รูปทรงยาง (Tire geometry)
เมืออ้างถึงจากข้อมูลทางเรขาคณิต สามารถจัดอยู่ในรูปโดยย่อให้เป็นข้อสังเกตตามการใช้งาน ยกตัวอย่างเช่น 195/55R16 ความกว้างของยางมีค่าเป็น 195 mm. ที่จุดที่กว้างที่สุด ความสูงของแก้มยางคือ 55 % ของความกว้าง (107 mm. จากตัวอย่างนี้) และ มีเส้นผ่านศูนย์กลางล้อเป็น 16 นิ้ว รหัสสามารถคำนวณได้โดยตรงจากเส้นผ่านศูนย์กลาง
โดยปกติแล้วใช้น้อยมากในอเมริกาและทางยุโรป (แต่ใช้บ่อยในญี่ปุ่นจากตัวอย่าง) เป็นที่ข้อน่าสังเกตได้ เส้นผ่านศูนย์กลางของยางจะบอกที่แทนตำแหน่งของความสูงแก้มยาง ยกตัวอย่างในกรณีเดียวกันกับตัวอย่างข้างต้น ล้อ 16 นิ้ว ซึ่งมีเส้นผ่านศูนย์กลางเป็น 406 mm. เพิ่มความสูงเป็นสองเท่า (2x107 mm.) ทำให้ผลรวมเส้นผ่านศูนย์กลางเป็น 620 mm. ด้วยเหตุนี้ ยาง195/55R16 สามารถเขียนได้อีกลักษณะเป็น 195/620R16
จากตามทฤษฏีแล้วก็ดูเหมือนกำกวม ในทางปฏิบัติแล้ว สองส่วนนี้สามารถแยกแยะความแตกต่างได้เพราะความสูงของแก้มยางของยางรถยนต์โดยปกติแล้วมีค่าน้อยกว่าความกว้าง ด้วยเหตุนี้ความสูงถูกแสดงอยู่ในรูปของเปอร์เซ็นต์ของความกว้าง โดยส่วนใหญ่แล้ว มีค่าน้อยกว่า 100% (และที่แน่นอนน้อยกว่า 200%มาก) ในทางกลับกัน เส้นผ่านศูนย์กลางยางมีค่ามากกว่า 200 mm. ดังนั้น ถ้าตัวเลขในลำดับที่สอง มีค่ามากกว่า 200 แล้ว ดังนั้นเป็นข้อที่น่าสังเกตว่า เป็นระบบญี่ปุ่นแน่นอน ถ้าตัวเลขน้อยกว่า 200 ดังนั้นระบบที่ใช้เป็นระบบอเมริกาและทางยุโรป

ตัวอย่าง (Examples)
ยางบนรถ มินิคูเปอร์ มีเขียนไว้ดังนี้:
P195/55R16 85H

"P" เป็นยางสำหรับรถโดยสาร (passenger vehicle)
195 เป็นความกว้างของยาง 195 mm ที่จุดกว้างสุด
55 บ่งบอกถึงความสูงของแก้มยางเป็น 55% ของความกว้างซึ่งในที่นี้มีค่าเป็น 107 mm.
R เป็นยางเรเดียล
16 เป็นยางที่เหมาะสมสำหรับเส้นผ่านศูนย์กลางล้อเป็น 16 นิ้ว
85 ในที่นี้ดัชนีน้ำหนัก มีค่ามากที่สุดเป็น 515 kg ต่อล้อ ในกรณีนี้
H ดัชนีความเร็ว หมายถึง ความเร็วที่มากที่สุดเป็น 210 km/h (130 mph)

ยางบนรถ Hummer H1 ของทหารมีเขียนไว้:
37X12.5R17LT

37 ในที่นี้ยางมีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง 37 นิ้ว
12.5 ยางมีความยาวหน้าตัดเป็น 12.5 นิ้ว
R เป็นยางเรเดียล
17 เป็นยางเหมาะสมสำหรับล้อเส้นผ่านศูนย์กลาง 17 นิ้ว
LT เป็นยางสำหรับรถบรรทุก

ยางแทรกเตอร์ (Tractor tires)
รหัสตัวเลขของยางรถแทรกเตอร์เริ่มต้นเมื่อปี 1955 ที่มีความจำเป็นมี สอง หรือ สาม จำนวนคือ W-D หรือ H/W-D เมื่อ ‘W’ คือ ความกว้างของยาง ในหน่วยนิ้ว ‘D’ เป็นเส้นผ่านศูนย์กลางของขอบกระทะล้อ ในหน่วยนิ้ว และ ‘H’ (ถ้ามี) คือ เปอร์เซ็นต์ของความสูงยาง เมื่อ 5.00-15 คือ ยางนี้มีความเหมาะสมสำหรับเส้นผ่านศูนย์กลางของขอบกระทะ 15 นิ้ว และมีความกว้าง 5 นิ้ว แต่ไม่บ่งชี้ถึงความสูงที่แน่นอน ส่วนยางขนาด 25/5-16 เป็นยางที่มีความกว้าง 5 นิ้ว เหมาะสมสำหรับกระทะ 16 นิ้ว และมีความสูงคือ 25 % ของความกว้าง
See From